Sözlükler de Şapka Tanımı
Şapka, başa giyilen veya takılan, pek çok farklı türü olan aksesuar. Başı sıcaktan, soğuktan veya yağıştan korumak amacıyla, dinî bir gereklilik olarak ya da sadece süs eşyası olarak giyilir. (KAYNAKÇA)
Keçe, hasır, kumaş, ip vb. ile yapılan başlık. (KAYNAKÇA )
Yüksek tepesi ve siperiyle başa takılan giysi. ( Görsel Moda Tasarım Sözlüğü / Gavin Ambrose & Paul Harris )
Hangi Durumlarda Kullanılmıştır ?
XIX. yüzyılda ve XX. Yüzyılın başlarında, şapkalar düşük tabaka da dahil olmak üzere tüm toplumsal sınıflar tarafından kullanılmıştır. (KAYNAKÇA : Moda ve Gündemleri /Diana Crane)
Şapkalar o zamanlarda, günümüzde yersiz görülebilecek durumlarda kullanılırdı. Sokağa şapkasız çıkmanın kabul görmemesi bir yana, bireyin toplumsal statüsü ne olursa olsun, bazı şapka biçimleri ev içinde de çoğu kez kullanılmaktaydı. Örneğin İngilizler ofislerinde bütün gün şapkalıydılar. (KAYNAKÇA : Moda ve Gündemleri /Diana Crane)
Çeşitleri Nelerdir ?
Silindir
İlk kez XIX. Yüzyılın başlarında İngiltere’ de görülen silidir şapka öncelikle orta ve üst sınıflar tarafından kullanılmıştır. Yüzyıl boyunca muhtemelen 1820’ de otobüs şoförleri tarafından benimsenmeleri ve aynı dönemde polis üniformalarında kullanılmaları nedeniyle alt tabakalara doğru yayılmıştır. (KAYNAKÇA : Moda ve Gündemleri /Diana Crane)
Melon
XIX. yüzyıl ortalarında İngiltere’ de avlak bekçilerinin ve avcılarının mesleki şapkası olarak doğmuş fakat sportif faaliyetlerde kullanımı üst sınıf tarafından kısa sürede benimsenmiştir. Yol çalışması yapan erkekler, gazete dağıtıcıları, sütçüler, bıçak bileyicileri, tavşan satıcıları ve dondurma ve su satan işportacılar gibi her kesimden çalışan melon şapkayı şehir sokaklarının nişanı olarak kullanmıştır. (KAYNAKÇA : Moda ve Gündemleri /Diana Crane)
Kasket
XIX. yüzyılın başlarında ortaya çıkan kasket, silindir şapka gibi ilk kez silahlı kuvvetler mensupları tarafından kullanılmıştır. Yüzyılın ortalarında kasket, işçi sınıfıyla özdeşleşmiş ve ‘ bir işçi sınıfı erkeği için en sıradan başlık ‘ olmuştur. (KAYNAKÇA : Moda ve Gündemleri /Diana Crane)
Hasır
Straw Boater’ ın öyküsü farklıdır. Hasır şapkalar XIX. Yüzyıl boyunca işçi snıfı erkekleri tarafından yaygın olarak kullanılmış fakat 1870 yılında hasır dikebilen bir makinenin icadının ardından yeni bir hasır şapka türü olan boater tüm toplumsal sınıflarda neredeyse yarım yüzyıl boyunca çok popüler olmuştur. (KAYNAKÇA : Moda ve Gündemleri /Diana Crane)
Fötr
Fötr sözcüğü Victorien Sardou’nun bir 1882 yılı oyununun başlığından gelmektedir. Oyundaki Prenses Fédora, oyunda fötr şapkaya çok benzer bir şapka takmıştır. Yirminci yüzyılın başlarında fötr şapka şıklığı, takanın başını rüzgardan ve hava şartlarından koruması ve kullanılmadığı zaman katlanabildiği için özellikle şehirlerde popüler olmuştur. ( KAYNAKÇA )
Fötr şapkanın popülerleşmesi ile çok sayıda farklı stilde fötr şapka ortaya çıkmıştır. Özellikle Amerika’da fötr şapkalar takım elbisenin ve resmi giyimin vazgeçilmezi kabul edimiştir ki o dönemlerde çoğu erkek şapkası olmadan dışarı çıkmıyordu. ( KAYNAKÇA )
Bere
Genellikle sonbahar ve kış aylarında takılan, dünya genelinde kullanımı en yaygın olan şapka çeşididir. Pamuk ve yün kumaşı kullanılarak imal edilir. Yağışlı havalarda koruma sağlar. Desenli, desensiz, tek renkli, çok renkli olmak üzere birçok çeşidi mevcuttur. ( KAYNAK )
Flat Cap
Kaskete benzeyen ama kasketlerden daha klasik bir görünüme sahip olan şapka türleridir. Ana kumaş olarak genellikle pamuk ve polyester kullanılır. Yaza özel imal edilen flat cap şapkalarda ise keten ve polyamid gibi kumaşlar da kullanılır. Özellikle yelek, ceket ve pantolon kombinlerinde tercih edilen bu şapkalar özgün bir görünüme sahiptir. ( KAYNAK )
Ushanka
Rusya tarafından üretilen ve Kafkasya bölgesinde sıklıkla takılan bir şapka türüdür. En önemli özelliği iki tarafından dayanıklı ipliklerle bağlanmış olan kulaklıklara sahip olmasıdır. Bu kulaklar ile birlikte 1. sınıf keçe ve yünden imal edildikleri için en soğuk havalarda bile maksimum oranda koruma sağlar. (KAYNAK )
Cloche
1920’lere damgasını vurup 1933’e kadar popülaritesini koruyan Cloche Şapka (şapka anlayışı 20. yüzyılda 1. Dünya Savaşı ile köklü bir değişim geçirmiştir), Fransız moda tasarımcısı Caroline Reboux tarafından tasarlanmıştır. 1837-1927 Caroline Reboux tuhafiyede çalışırken bir kadının şapkasının üstüne koyduğu peçeyle bu modaya öncülük ederek kendini geliştirmiş, dönemindeki ve sonrasındaki tüm modacılara ilham kaynağı olmuştur. Çan biçiminde, keçeyle yapılan Cloche Şapka (Çan Şapka diye absürt bir Türkçe çevirisi vardır) daha sonraları çeşitlenmiş olup gelinliklerde dahi boncuklu ve dantelli olmak üzere kullanılmıştır. (KAYNAK )
Sombrero
Genelde “Meksika Şapkası” olarak bilinen; Güneşin yüze gelmesini en iyi engelleyen şapka çeşitlerinden biridir. İlk olarak Meksika’da kullanılmaya başlanmış, ardından İspanya aracılığı ile tüm dünyaya tanıtılmıştır. Sombreroların üstü uzun, etrafı ise oldukça geniştir.
Kuzey Amerika’nın güney batısında bulunan kovboylar da; sombrero’ları değiştirip kovboy şapkası haline getirmiştir. ( KAYNAK )
Disket Şapka
Geniş kenarlı floppy (disket) şapkalar güneşten korunmanın en iyi yolu olarak anılıyor. Plajların süsü olarak da bilinen bu geniş şapkaların artık sokaklara taşan bir coşkusu var. 70 yılların izlerini taşıyan ve bohemin destekleyicisi olarak anılan floppy şapka modelleri, şık kombinler için tamamlayıcı bir özelliği de taşıyor. İster plajda, isterseniz de günlük kombinlerinizde şık bir duruşu çabasız bir şekilde floppy şapkayla kazanabilirsiniz. ( KAYNAK )
Vizor Şapka
Şapka beni bayar, hem de saçlarımı bozar algısını kırmaya ne dersiniz? 2015 sokak modası bu algıyı çoktan alt etti. Şık stillere spor ama bir o kadar cool bir görünüm kazandıran vizör şapkalar, spor stillerin vazgeçilmez aksesuarları arasında sayılıyor. Güneşlik olarak da bilinen bu şapkalar, her an her yerde ve her saç stili için adeta bir kalkan görevini üstlenebilir. ( KAYNAK )
Mini Hats –Mini Şapka
Süs olarak kullanılan minik ve süslü şapkalardır.
Bir ŞAPKA Tasarımcısı : SPETHEN JONES
Jones moda dünyasının en yetkin isimlerinden biri, gençlik döneminden itibaren farklı markalarda asistanlık yaparak sektörün içinde yer almaya başladıktan sonra hayatındaki ilk dönüm noktası olarak, Cheshire’dan Londra’ya taşınarak, tasarım okumak için Central St.Martins’e başlıyor. Moda tasarımcısı olmak için Cenrtal St. Martins’e başlayan ancak, daha sonra 1996 yılında Paris’te John Galliano ile birlite Dior’da çalışmaya başladığında “moda” tasarımcısı olmaktan vazgeçmiş. Jones, Galliano’nun bu konuda daha yetenekli ve kalıplar kullanmakta daha dayanıklı olduğunu anladığında kendine tamamen farklı bir yol çizmeye karar vermiş. Kendisini kalıpların dışına çıkmak konusunda destekleyen ailesi sayesinde Jones, şapka tasarımcılığı konusunda çalışmaya başlıyor. (KAYNAK )
İngiltere’nin kuzeyinde doğmuş 1980’lerin moda çocuğu Stephen, gençliğinde bol bol club dünyasını keşfetmiş ve müzik yıldızı Boy George’dan bile önce kendi tasarladığı çılgın şapkaları takmaya başlamış. Daha sonrasında, kendi kuşağının en iyi şapka tasarımcısı olarak, Comme des Garçons’dan Rei Kawakubo‘yla, Dior’dan John Galliano ve Raf Simons’la ve eşsiz tasarımcı Vivienne Westwood’la işbirlikleri yaptı. Ünlü müşterileri arasında Mick Jagger’dan Rihanna’ya dek birçok isim var. ( KAYNAK )
Şapkalarının gücüne güvenen Jones, İstanbul’da verdiği bir röportajında; “Şapkalar çok güçlü. Düşünün bir kere; siz şapka devrimi yaşamış bir ülkesiniz. Bu noktadan yola çıkarak, sizin için modernliğin, Batılılaşmanın, özgürlüğün sembolü olmuş. Bu kavramların hepsi bir “şapka” ile anılıyor. Aynı zamanda şapka her zaman gücün sembolü olmuştur. Bu ister bir çiftçinin şapkası olsun, isterse bir kralın”, ifadeleri kullanarak şapka tasarlamasının özünü anlatıyor. ( KAYNAK )
LAYD GAGA VE ŞAPKASI
Lady Gaga‘nın sahnede aksesuar olarak kullandığı şapka Gladys Tamez Millinery tasarımı.Tasarımcı daha önce ünlü şarkıcının son albümü “Joanne”nin albüm kapağında yer alan şapkayı da tasarlamıştı. Ancak bu şapka 1 milyon değerindeki etiketiyle öne çıkıyor.
45 binden fazla Swarovski kristalleri ile süslü şapkayı 10 kişilik bir ekip 300 saati aşan çalışma sonucu ortaya çıkardı. Şapkanın ucundan sarkan 60 püskülün tamamı el yapımı kristallerle süslü. ( KAYNAK )
